Ruch drogowy ma określone zasady, aby zapewniać bezpieczeństwo wszystkich, którzy w nim uczestniczą. Uczestnikami są zarówno kierowcy samochodu, rowerzyści jak i piesi, którzy są bardzo narażeni w przypadku wypadków. Śmiertelność pieszych na polskich drogach jest dość wysoka. Jakie konsekwencje grożą za potrącenie pieszego? Wyjaśniamy w poniższym artykule.
Kim jest pieszy?
Warto zdefiniować na początku, kto zalicza się do kategorii pieszego. Wbrew pozorom, nie są to tylko osoby poruszające się chodnikiem lub poboczem drogi na pieszo. Są to także osoby prowadzące, ciągnące lub pchające:
- rower,
- motorower,
- motocykl,
- wózek dziecięcy, inwalidzki, podręczny.
A także osoby:
- które znajdują się na drodze poza pojazdem, niebędące w trakcie wykonywania pracy;
- w wieku do 10 lat kierująca rowerem, przebywająca pod opieką osoby dorosłej.
Podstawa prawna
Prawa i konsekwencje za ich złamanie są bardzo ściśle określone, a także uaktualniane np. kiedy dochodzi do wzmożonej liczby wypadków na drodze. O tym, co grozi za potrącenie pieszego mówi artykuł 177. Kodeksu karnego.
§ 1.
Kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1 podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Z tego paragrafu wynika, że w przypadku złamania zasad bezpieczeństwa (w tym nieumyślnego) podczas którego dochodzi do zadania obrażeń drugiej osobie, winny może zostać pozbawiony wolności do lat 3. Ten paragraf nawiązuje również do artykułu 157, który określa o jakich obrażeniach ciała mowa. Są to między innymi: rozstrój zdrowia, naruszenie czynności narządu. Kary wymienione w tamtym artykule uzależnione są od długości trwania rozstroju, a także od osoby pokrzywdzonej. Natomiast jeśli w efekcie wypadku potrącony poniesie ciężkie obrażenia, kara się wydłuża.
§ 2.
Jeżeli następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
W przypadku zadania poszkodowanemu poważnych obrażeń lub nawet śmierci, kara jaka grozi kierowcy jest znacznie dłuższa. Może to być pozbawienie wolności na okres o pół roku do lat 8. Warto zauważyć, że w żadnym z paragrafów nie ma mowy o tym, gdzie potrącenie miało miejsce. Chociaż przykładowo to, czy było to na pasach czy w miejscu, gdzie przechodzenie jest niedozwolone, ma również wpływ na wymiar kary.
Rzeczywiste orzecznictwo
O ile nie doszło do bardzo poważnych obrażeń na poszkodowanym oraz jeśli kierowca nie dopuścił się rażącego naruszenia praw kodeksu drogowego, sąd może wydać wyrok w zawieszeniu. Na wymiar kary składa się wiele czynników. Jednak najbardziej surowe wyroki spotykają kierowców, którzy spowodowali wypadek pod wpływem alkoholu. W takim przypadku, traktuje się to jako poważne złamanie przepisów.
Co wpływa na wymiar kary za potrącenie pieszego?
Każdy wypadek może mieć inny przebieg zdarzeń i czasami zdarza się, że część winy ponoszą obie strony. Dlatego właśnie nie da się zawsze jednoznacznie przewidzieć wymiaru kary, jakimi sąd obciąży winnego. Na konsekwencje, jakie poniesie winny mają wpływ przede wszystkim:
● zachowanie pieszego, a także stopień jego winy za wypadek – gdzie doszło do wypadek, czy pieszy przestrzegał przepisów ruchu drogowego, etc.,
● zachowanie sprawcy – czy kierowca przestrzegał przepisów ruchu drogowego, czy był ostrożny i stosował się do zasady ograniczonego zaufania, czy dostosował technikę jazdy do warunków atmosferycznych i panujących na drodze (czyli pogoda, widoczność, stan drogi, zachowanie innych uczestników ruchu drogowego), czy stan techniczny jego auta był prawidłowy, a także stan trzeźwości kierowcy, fakt czy wezwał pomoc oraz czy zbiegł z miejsca wypadku.
Na wymiar kary mogą mieć też wpływ poprzednie kary. Zobacz, na czym polega recydywa.
Jakie zarzuty za potrącenie pieszego może postawić sąd?
1. Dopuszczenie się wykroczenia na podstawie artykułu 86 § 1 kodeksu wykroczeń:
Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega karze grzywny.
Taki zarzut może być postawiony w przypadku, kiedy potrącony nie doznał uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku. Za takie wykroczenie może zostać przyznana grzywna w wysokości do 2500 zł. Nie musi to być mocny wypadek, mandat można dostać niemal za “samo dotknięcie” pieszego podczas kolizji.
2. Popełnienie przestępstwa na podstawie artykułu 177 § 1 i § 2 kodeksu karnego, które zostały omówione w akapicie pierwszym.
3. Popełnienie przestępstwa z artykułu 178 § 1 Kodeksu karnego – “Skazując sprawcę, który popełnił przestępstwo określone w art. 173, art. 174 lub art. 177 znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, sąd orzeka karę pozbawienia wolności przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę, a w wypadku przestępstwa określonego w art. 177 § 2 w wysokości nie niższej niż 2 lata, do górnej granicy tego zagrożenia zwiększonego o połowę.”
Potrącenie pieszego przez kierowcę w stanie nietrzeźwym
Najsurowiej karane potrącenia pieszego na pasach są przypadki, kiedy kierowca był pod wpływem środków odurzających, takich jak alkohol lub narkotyki. Kodeks karny art. 115 § 16. określa stan nietrzeźwości jako:
1) zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub
2) zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
Zweryfikowanie stanu, w jakim prowadził kierowca podczas wypadku przeprowadza policja, przy użyciu alkomatu lub za pomocą badania krwi kierowcy. Ważne jest rozróżnienie, że stan nietrzeźwości to nie to samo, co stan po spożyciu alkoholu. O stanie po spożyciu alkoholu możemy mówić w przypadku, kiedy stężenie alkoholu we krwi wynosi między 0,2 a 0,5 promila. Nawet jeśli kierowca nie spowoduje wypadku, ale prowadzi pod wpływem alkoholu, policja może go ukarać mandatem. Kary za potrącenie pieszego pod wpływem alkoholu:
● jeśli potrącony dozna jedynie lekkich obrażeń, bez poważnego uszczerbku na zdrowiu – kara pozbawienia wolności do 4,5 lat,
● jeśli w wyniku wypadku potrącony zostanie poważnie ranny lub poniesie śmierć, sąd może zastosować zaostrzony wymiar kary, w tym przypadku minimalna kara wynosi 2 lata, a górną granicę stanowi 12 lat pozbawienia wolności; dodatkowo, kierowca dostaje dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Dowiedz się, jaka kara grozi za nieuzasadnione wezwanie policji.
Pierwszeństwo przed pojazdem
W czerwcu 2021 roku nastąpiła ważna zmiana w przypadku pierwszeństwa pieszych. Do tej pory miały je tylko osoby, które znajdowały się już na pasach, były w trakcie przechodzenia przez ulicę. Aktualnie znowelizowany przepis ruchu drogowego Artykuł 13 brzmi:
“Pieszy znajdujący się na przejściu dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem. Pieszy wchodzący na przejście dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem, z wyłączeniem tramwaju.”
To oznacza, że już nie tylko w przypadku przechodzenia przez ulicę, ale także przed pasami pieszy ma pierwszeństwo. Dotyczy to wszystkich pojazdów, poza tramwajami.
Zakaz prowadzenia pojazdów
Art. 42 § 2.Kodeksu karnego określa, w jakim zakresie możliwe jest odebranie prawa do prowadzenia pojazdów:
“Sąd orzeka, na okres nie krótszy niż 3 lata, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa wymienionego w § 1 był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia określonego w art. 173, art. 174 lub art. 177.”
oraz
§ 3.
“Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio w razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a § 4 lub jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 173, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 177 § 2 lub w art. 355 § 2 był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.”
Oba te paragrafy mają zastosowanie w przypadku skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Dodatkowo, sąd może orzec zakaz dożywotni na prowadzenie pojazdów mechanicznych, jeśli kierowca zostanie ponownie skazany w warunkach określonych w § 3.
Sprawdź, jak jazda pod wpływem alkoholu jest karana.
Kiedy mówimy o ciężkim uszczerbku na zdrowiu pieszego?
Do najcięższych wypadków zalicza się takie, w których potrącony ponosi śmierć lub doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Kodeks karny do ciężkiego uszczerbku zalicza:
- pozbawienie wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,
- ciężkie kalectwo,
- ciężkie choroby nieuleczalne lub długotrwałe,
- choroby realnie zagrażające życiu,
- trwałe choroby psychiczne,
- całkowite albo trwałe niezdolności do pracy w zawodzie,
- trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.
