Ruch drogowy ma określone zasady, aby zapewniać bezpieczeństwo wszystkich, którzy w nim uczestniczą. Uczestnikami są zarówno kierowcy samochodu, rowerzyści jak i piesi, którzy są bardzo narażeni w przypadku wypadków. Również okoliczności zdarzenia, takie jak potrącenie pieszego na pasach bądź innym miejscu, mają znaczenie przy rozpatrywaniu sprawy. Jakie konsekwencje grożą za potrącenie pieszego? Wyjaśnienie znajdziesz w poniższym artykule.
Warto zdefiniować na początku, kto zalicza się do kategorii pieszego. Wbrew pozorom, nie są to tylko osoby poruszające się chodnikiem lub poboczem drogi na pieszo. Są to także osoby prowadzące, ciągnące lub pchające:
A także osoby:
Prawa i konsekwencje za ich złamanie są bardzo ściśle określone, a także uaktualniane np. kiedy dochodzi do wzmożonej liczby wypadków na drodze. O tym, co grozi za potrącenie pieszego, mówi Artykuł 177. Kodeksu karnego.
§ 1. Kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1 podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Z tego paragrafu wynika, że w przypadku złamania zasad bezpieczeństwa (w tym nieumyślnego), podczas którego dochodzi do zadania obrażeń drugiej osobie, winny może zostać pozbawiony wolności do lat 3. Ten paragraf nawiązuje również do Artykułu 157, który określa o jakich obrażeniach ciała mowa. Są to m.in. rozstrój zdrowia, naruszenie czynności narządu. Kary wymienione w tamtym artykule uzależnione są od długości trwania rozstroju, a także od osoby pokrzywdzonej.
Natomiast jeśli w efekcie wypadku potrącony poniesie ciężkie obrażenia, kara się wydłuża.
§ 2. Jeżeli następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
W przypadku zadania poszkodowanemu poważnych obrażeń lub nawet śmierci, kara, jaka grozi kierowcy jest znacznie dłuższa. Warto zauważyć, że w żadnym z paragrafów nie ma mowy o tym, gdzie potrącenie miało miejsce. Warto natomiast pamiętać, że okoliczności zdarzenia, takie jak zachowanie pieszego czy warunki na drodze, mogą wpływać na ocenę winy i wymiar kary. Każdy przypadek jest analizowany indywidualnie przez organy ścigania i sądy.
Kierowca ma obowiązek zachowania szczególnej ostrożności wobec pieszych, zwłaszcza w miejscach, gdzie mogą oni przechodzić przez jezdnię. Obejmuje to:
zachowanie odpowiedniej prędkości, dostosowanej do warunków panujących na drodze,
ustąpienie pierwszeństwa pieszym na przejściach dla pieszych,
zachowanie należytej ostrożności wobec pieszych przechodzących przez jezdnię poza przejściami dla pieszych,
unikanie niebezpiecznych manewrów, które mogą spowodować zagrożenie bezpieczeństwa dla pieszych, takich jak gwałtowne hamowanie czy zmiana pasa ruchu bez sygnalizacji.
W niektórych przypadkach pieszy może być uznany za współwinnego zdarzenia. Odpowiedzialność za potrącenie spoczywa na pieszym wtedy, gdy:
przechodzi przez jezdnię w miejscu niedozwolonym, co jest naruszeniem przepisów ruchu drogowego,
nie zachowuje należytej ostrożności przy przechodzeniu przez jezdnię, na przykład wchodząc na jezdnię bez upewnienia się, że jest to bezpieczne,
nie przestrzega przepisów ruchu drogowego, takich jak korzystanie z przejść dla pieszych czy sygnalizacji świetlnej.
Jeśli pieszy swoim niezgodnym z przepisami zachowaniem doprowadzi do wypadku, może ponieść odpowiedzialność za spowodowane szkody. Przykładowo, wtargnięcie na jezdnię w miejscu niedozwolonym lub na czerwonym świetle może skutkować uznaniem pieszego za winnego zdarzenia. W takiej sytuacji pieszy może być zobowiązany do pokrycia kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu oraz innych strat materialnych poniesionych przez kierowcę.
W sytuacji, gdy wina leży po stronie pieszego, może on nie tylko zostać obciążony kosztami naprawy pojazdu, ale także nie otrzymać odszkodowania za doznane obrażenia. Co więcej – ubezpieczyciel kierowcy może odmówić wypłaty świadczeń, jeśli udowodnione zostanie, że pieszy przyczynił się do wypadku lub był jego wyłącznym sprawcą.
1 czerwca 2021 roku w Polsce weszły w życie znowelizowane przepisy Prawa o ruchu drogowym, które przyznały pieszym pierwszeństwo nie tylko podczas przechodzenia przez przejście dla pieszych, ale także w momencie wchodzenia na nie. Zgodnie z Art. 13 ust. 1a tej ustawy:
1a. Pieszy znajdujący się na przejściu dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem. Pieszy wchodzący na przejście dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem, z wyłączeniem tramwaju.”
Oznacza to, że kierowcy są zobowiązani ustąpić pierwszeństwa pieszym zarówno znajdującym się na przejściu, jak i wchodzącym na nie, z wyjątkiem sytuacji, gdy pieszy wchodzi na torowisko tramwajowe – wówczas to tramwaj ma pierwszeństwo. Warto jednak pamiętać, że piesi mają obowiązek zachować szczególną ostrożność podczas wchodzenia na jezdnię, co oznacza, że nie powinni wchodzić bezpośrednio przed nadjeżdżający pojazd ani korzystać z urządzeń elektronicznych w sposób ograniczający możliwość obserwacji sytuacji na drodze.
Każdy wypadek może mieć inny przebieg zdarzeń i czasami zdarza się, że część winy ponoszą obie strony. Dlatego właśnie nie da się zawsze jednoznacznie przewidzieć wymiaru kary, jakimi sąd obciąży winnego. Na konsekwencje, jakie poniesie winny, mają wpływ przede wszystkim:
O ile nie doszło do bardzo poważnych obrażeń na poszkodowanym oraz jeśli kierowca nie dopuścił się rażącego naruszenia praw kodeksu drogowego, sąd może wydać wyrok w zawieszeniu. Na wymiar kary składa się wiele czynników, jednak najbardziej surowe wyroki spotykają kierowców, którzy spowodowali wypadek pod wpływem alkoholu. W takim przypadku traktuje się to jako poważne złamanie przepisów. W niektórych przypadkach sąd może orzec o całkowitej winie pieszego, co może skutkować brakiem odszkodowania z OC kierowcy.
Potrącenie pieszego na pasach jest najsurowiej karane wtedy, gdy kierowca był pod wpływem środków odurzających, takich jak alkohol lub narkotyki. Kodeks karny art. 115 § 16. określa stan nietrzeźwości w następujący sposób:
Zweryfikowanie stanu, w jakim prowadził kierowca podczas wypadku, przeprowadza policja, przy użyciu alkomatu lub za pomocą badania krwi kierowcy. Ważne jest rozróżnienie, że stan nietrzeźwości to nie to samo, co stan po spożyciu alkoholu. Nawet jeśli kierowca nie spowoduje wypadku, ale prowadzi pod wpływem alkoholu, policja może go ukarać mandatem.
Dowiedz się, jaka kara grozi za nieuzasadnione wezwanie karetki.
Jeśli kierowca potrąci pieszego, ale ten nie odniesie obrażeń, sytuacja może być zakwalifikowana jako wykroczenie zgodnie z Art. 86 § 1 Kodeksu wykroczeń. W takim przypadku kierowca może otrzymać grzywnę do 5000 zł oraz od 10 do 15 punktów karnych za spowodowanie zagrożenia w ruchu drogowym.
Po zdarzeniu kierowca ma obowiązek natychmiast się zatrzymać, upewnić się, czy pieszy nie potrzebuje pomocy, oraz odpowiednio zabezpieczyć miejsce zdarzenia (np. włączając światła awaryjne). Jeśli na miejsce zostanie wezwana policja, należy współpracować i podać wszystkie niezbędne informacje dotyczące zdarzenia.
Mimo braku obrażeń fizycznych pieszy może doznać szkód niematerialnych, takich jak stres lub trauma. W takich przypadkach może dochodzić zadośćuczynienia od sprawcy zdarzenia, co oznacza potencjalną odpowiedzialność cywilną dla kierowcy.
Do najcięższych wypadków zalicza się takie, w których potrącony ponosi śmierć lub doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Kodeks karny do ciężkiego uszczerbku zalicza:
Poszkodowany pieszy może ubiegać się o odszkodowanie za doznane obrażenia lub śmierć bliskiej osoby. Odszkodowanie może obejmować:
zadośćuczynienie za doznany ból i cierpienie, które jest formą rekompensaty za fizyczne i emocjonalne cierpienia,
zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji, które mogą być znaczne w przypadku poważnych obrażeń,
zwrot utraconych zarobków, jeśli poszkodowany nie jest w stanie pracować z powodu obrażeń,
odszkodowanie za śmierć bliskiej osoby, które może obejmować koszty pogrzebu oraz wsparcie finansowe dla rodziny zmarłego (w przypadku potrącenia pieszego, ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia może być zobowiązany do wypłaty odszkodowania).
Dowiedz się również, jak otrzymać odszkodowanie za nękanie.
