Otrzymanie prawomocnego wyroku skazującego na karę pozbawienia wolności to niezwykle trudna sytuacja, która rodzi wiele pytań o przyszłość. Warto jednak wiedzieć, że w określonych przez prawo przypadkach możliwe jest odroczenie wykonania kary. Instytucja ta pozwala na czasowe wstrzymanie obowiązku stawienia się w zakładzie karnym z ważnych powodów osobistych, zdrowotnych lub rodzinnych.
W tym artykule wyjaśnimy, czym dokładnie jest odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności, jakie warunki należy spełnić, aby je uzyskać, i jak formalnie złożyć stosowny wniosek do sądu.
Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności to szczególna instytucja prawa karnego wykonawczego. Polega ona na czasowym wstrzymaniu przez sąd wykonania prawomocnego wyroku skazującego na karę więzienia. Jest to wyjątek od zasady, że takie wyroki wykonuje się niezwłocznie po ich uprawomocnieniu.
Mówiąc prościej: chociaż wyrok zapadł, sąd zgadza się, aby skazany stawił się w zakładzie karnym w późniejszym, wyznaczonym terminie.
Ważne: Odroczenie nie jest ani unieważnieniem wyroku, ani przerwą w karze (która dotyczy osób już odbywających karę). Jest to wyłącznie przesunięcie w czasie momentu rozpoczęcia odbywania kary.
Kiedy możliwe jest odroczenie kary pozbawienia wolności?
Kodeks karny wykonawczy (k.k.w.) przewiduje dwa główne tryby ubiegania się o odroczenie. Różnią się one przesłankami i tym, czy decyzja sądu jest obowiązkowa, czy zależy od jego oceny.
W tym przypadku sąd musi odroczyć wykonanie kary. Dzieje się tak, gdy na przeszkodzie stoją poważne problemy zdrowotne skazanego.
Sąd odracza wykonanie kary obligatoryjnie do czasu ustania przeszkody (np. do czasu poprawy stanu zdrowia).
Tutaj sąd może, ale nie musi, odroczyć wykonanie kary. Decyzja zależy od oceny, czy natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki.
Przykładowe „zbyt ciężkie skutki” to sytuacje, gdy skazany jest jedyną osobą, która może:
Inną, niezależną przesłanką fakultatywną, o którą może oprzeć się sąd, jest sytuacja, gdy liczba osadzonych w zakładach karnych przekracza ogólną pojemność tych zakładów.
Szczególne uprawnienia: Kobiety ciężarne i opiekunowie
Ustawodawca przewidział szczególną ochronę dla pewnych grup. W stosunku do skazanej kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem, sąd może odroczyć wykonanie kary na okres znacznie dłuższy.
Okres, na jaki sąd może odroczyć wykonanie kary, jest ściśle określony:
Odroczenie może być udzielane kilkakrotnie, jednak łączny czas nie może przekroczyć powyższych limitów. Okres ten liczy się od dnia wydania pierwszego postanowienia w sprawie.
Należy pamiętać, że w przypadku powoływania się na przesłankę przepełnienia zakładów karnych, sąd nie udzieli odroczenia skazanym, którzy:
Uzyskanie odroczenia nie oznacza bezczynności. Sąd, odraczając wykonanie kary pozbawienia wolności, może zobowiązać skazanego do określonych działań, takich jak:
Procedura wymaga precyzji i działania w odpowiednim czasie.
Wniosek o odroczenie wykonania kary należy złożyć do sądu, który wydał wyrok w pierwszej instancji.
Z wnioskiem nie należy zwlekać. Najlepiej złożyć go zaraz po uprawomocnieniu się wyroku, a jeszcze przed otrzymaniem wezwania do stawienia się w zakładzie karnym (tzw. „biletu”). Wczesne działanie zwiększa szanse na to, że sąd rozpozna wniosek przed wyznaczoną datą.
To najważniejszy element całego postępowania. Wniosek musi być nie tylko poprawny formalnie, ale przede wszystkim solidnie merytorycznie uzasadniony. Należy dokładnie opisać swoją sytuację i powołać się na konkretne przesłanki (obligatoryjne lub fakultatywne).
Kluczowe jest dołączenie mocnych dowodów, które potwierdzają argumentację, np.:
Ubieganie się o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności to skomplikowany proces, w którym liczy się czas, precyzja i siła argumentacji. Od poprawności formalnej wniosku, trafności powołanych przesłanek i jakości dowodów zależy decyzja sądu, a co za tym idzie – najbliższa przyszłość skazanego i jego rodziny.
Rozumiem powagę sytuacji i pomagam klientom w rzetelnej ocenie szans, kompletowaniu niezbędnej dokumentacji oraz profesjonalnym przygotowaniu wniosku o odroczenie wykonania kary.
Jeśli znajdujesz się w trudnej sytuacji i potrzebujesz wsparcia prawnego w sprawie o odroczenie kary, zapraszam do kontaktu.
Artykuł powstał przy współpracy merytorycznej z Wiktorią Ruebenbauer.
